به گزارش خبرنگار گروه دين و انديشه مهر، از نظر نوع نظام سياسي كشورها به دو دسته كلي تقسيم مي شوند. يكي كشورهاي بسيط و ديگري كشورهاي مركب. در كشورهاي بسيط كشور به شكل متمركز اداره مي شود اما در مقابل در كشورهاي مركب اداره جامعه به نحوي غير متمركز و فدرال است .
به عنوان مثال آمريكا و آلمان جز كشورهاي مركب و با نظام فدرال است و انگلستان و ايران جز كشورهاي بسيط دسته بندي مي شوند. كشورهاي فدرال كه به خاطر شرايط خاص تاريخي و جغرافيايي چنين سيستمي را پذيرفته اند.
در سالهاي اخير بحث تمركززدايي نيز در مورد كشورهاي بسيط مطرح شده است. تمركز زدايي يعني اينكه براي اداره بهتر جامعه و جلوگيري از بسياري مشكلات از حجم دولت كاسته شده و امور محلي و عمومي به مردم واگذار شود.
با توجه به اينكه جامعه ايراني داراي اقوام و گروههاي مختلف فرهنگي است جهت حفظ منافع و امنيت عمومي نيز مي بايست بسياري از امور محلي به مردم واگذار شود.
اين امر از يك طرف از حجم دولت مي كاهد و از طرف ديگر باعث مشاركت مردم در اداره كشور و احساس تعلق بيشتر آنها به دولت خود مي شود.
خوشبختانه سازوكار اين امر يعني تمركززدايي در قانون اساسي پيش بيني شده است. اصل هفتم قانون اساسي مقرر مي دارد كه ، طبق دستور قرآن كريم "وامرهم شوري بينهم" و "وشاورهم في الامر" شوراها: مجلس شوراي اسلامي، شوراي استان، شهرستان، شهر، محل، بخش، روستا و نظاير اينها از اركان تصميم گيري و اداره امور كشورند.
شوراها يكي از اركان مهم براي حل معضل تمركززدايي و دعوت مردم به دخالت در سرنوشت خويش است . نماد بارز شوراها، مجلس شوراي اسلامي است كه نمايندگاني از سراسر كشور جهت بررسي و قانونگذاري در سطح ملي را بر عهده دارد. اما در كنار آن ظرفيت هاي ديگر چون شوراي استاني و محلي وجود دارد كه مي تواند از بار سنگين دولت كاسته و بسياري از وظايف استاني و محلي را به عهده بگيرد. توجه به شوراها هم باعث مي شود دولت و نظام سياسي از معايب سيستم متمركز رها شود و هم اينكه مردم هر چه بيشتر و با دلگرمي در سرنوشت خود دخالت كنند.
مخصوصا كشوري چون ايران كه خرده فرهنگها و اقوام مختلفي را شامل مي شود و به مصلحت است تا امور محلي با نظارت دولت به خود آنها واگذار شود. البته تجربه دو دوره برگزاري شوراها داراي دستاوردهاي قابل توجهي بوده است . غير از شهرهاي بزرگ به خاطر يكسري جناح بندي هاي سياسي تجربه شوراها چندان موفق نبوده اما در سطح شهرها و روستاها تجربه موفق آميزتري بوده است. هم اكنون ما در آستانه برگزاري سومين دوره انتخابات شوراها هستيم. تجربه دو دوره قبل مي تواند براي پيشبرد اهداف شوراها مفيد فايد باشد.
در اين دو دوره هم مردم و هم متوليان امر تمايل خوبي براي همكاري در اين زمينه نشان داده اند. اصل هفتم قانون اساسي فرصت بسيار مناسبي را فراهم كرده تا بتوان جهت پيشبرد امور گامهاي مطمئن تري برداشت.
نظر شما